من علاقه زیادی به کاروانسراهای ایرانی دارم. اصلا فکر کردن به معماری کاروانسرا در کویر که به مسافرهایی که روزها و ماه‌ها تو راه بودن تا به یک آبادی برسن، اجازه میداده تا استراحت کنن، من و به وجد میاره. تصور کنید مثلا در شهر سرخس، کاروانسرای رباط شرف چه برو و بیایی داشته؟ شب‌های سرد و تاریک کویر، مسیرهای طولانی و خطرناک، کاروان‌های مختلف.. قطعا وجود یک کاروانسرا مثل معجزه می‌مونده. معجزه‌ای که معمار با دست‌های خودش به وجود میاورده. خب حالا با سفرادوایز بیاید تا بریم با کاروانسرای سرخس یا رباط شرف آشنا بشیم.
فهرست مطالب
رباط شرف و بازدید یک روزه از تهران
همسفرای عزیزم آماده بشید تا بریم یه سفر جاده‌ای خفن به کاروانسرای رباط شرف داشته باشیم. قبل از هرچیزی حتما می‌پرسید که رباط شرف کجاست؟ این کاروانسرا تو جاده ابریشم ساخته شده بوده و الان میشه گفت که حدودا تو جاده قدیم نیشابور-سرخس قرار داره.
خب حالا برای رفتن به اینجا (از تهران) باید حدود 6-7 ساعت رانندگی کنید و به مقصد برسید. البته اگر با ماشین شخصی نمی‌تونید برید هم بهتون میگم که باید چیکار کنید؟ از جاده خاوران به سمت سمنان حرکت می‌کنیم. بعد از سمنان، به سمت دامغان می‌ریم و از اونجا جاده شاهرود رو در پیش می‌گیریم. رباط شرف تو جاده شاهرود به مشهد، حدود 20 کیلومتری شمال دامغان قرار داره و با استفاده از گوگل مپ خیلی ساده میتونید به مقصد برسید.
این یک سفر کوتاه و کم هزینه است، اگر از قبل یک میان وعده و ناهار هم برای خودتون آماده کنید، میتونید به یک سفر جاده‌ای و ارزان برید که به اندازه یک سفر گروهی با تور بهتون خوش بگذره! اگر سفر به ماشین شخصی رو دوست ندارید یا امکانش براتون وجود نداره، از ترمینال‌های تهران، مشهد و سمنان میتونید بلیط اتوبوس تا دامغان بگیرید. از دامغان هم با تاکسی یا آژانس به رباط شرف برید. البته خب طبیعتا به خاطر مسافت‌های زیاد این کار شاید خیلی منطقی نباشه یا گرون دربیاد.
تورهای گردشگری زیادی هستن که سفر به رباط شرف رو تو برنامه‌شون دارن. با این روش، خیالتون از بابت حمل و نقل و محل اقامت هم راحته. البته من کلا سفر با تور رو دوست ندارم خیلی چون فرصت دیدن و تماشا کردن و ازتون میگیره. مگر این که واقعا یک گروه حرفه‌ای باشه.
تاریخچه رباط شرف ، اقامتگاهی امن در جاده ابریشم!
رباط شرف یک بنای تاریخی با معماری شگفت‌انگیز که یادگاری از دوران سلجوقیان هست. سال 508 هجری قمری، یک وزیر به اسم شرف الدین ابوطاهر بن سعدالدین علی القمی، دستور ساخت این کاروانسرا رو داد. می‌گن این وزیر، آدم خیلی مومن و خیری بوده و می‌خواسته یه پناهگاه امن برای مسافرها بسازه و واقعا هم موفق شده. شما فکر کنید یک چنین کاروانسرایی تو اون کویر و برهوت، چه نعمتیه!!
تو قدیم، جاده ابریشم از وسط ایران می‌گذشت و کاروان‌های زیادی از این جاده عبور می‌کردن. کاروانسراها مثل یه هتل امروزی بودن که مسافرها می‌تونستن تو اون شب رو به صبح برسونن، استراحت کنن و از امکاناتش استفاده کنن. تو رباط شرف، همه چی برای یه استراحت راحت مهیا بود. اتاق‌های بزرگ و کوچک، حیاط باصفا، آب انبار، اصطبل و حتی مسجد!
مثل خیلی از بناهای تاریخی دیگه، رباط شرف هم تو طول تاریخ بارها مورد حمله و آسیب قرار گرفته. یه بار تو حمله غزها به خراسان، این کاروانسرا حسابی تخریب شد، ولی بعدها دوباره مرمت و بازسازی شد. خوشبختانه، رباط شرف تو سال 1380 به عنوان یه اثر ملی ثبت شد و بعد از مرمت و بازسازی، تبدیل به یه موزه جذاب شده. تو این موزه میتونید اشیاء تاریخی مربوط به دوره‌های مختلف رو ببینید و با زندگی تو دوران قدیم آشنا بشید.
چه زمانی از رباط شرف بازدید کنیم؟
بهار و پاییز بهترین فصل‌ها برای سفر به رباط شرف هستن. تو این فصل‌ها هوا معتدله و میتونید از زیبایی‌های طبیعت هم لذت ببرید. تابستان هوا گرمه، ولی اگه عاشق آفتاب و گرما هستید، میتونید تو این فصل هم به رباط شرف سر بزنید. زمستان هم خب مسلما هوا سرده و ممکنه بارش برف و بارون هم داشته باشید. اگه اهل سفرهای زمستونی هستید و مشکلی با سرما ندارید، میتونید از قبل آب و هوا رو چک کنید و راهی سفر بشید.
تجربه های جالب اطراف کاروانسرای سرخس یا رباط شرف
سفر به رباط شرف تموم نشده! دور و بر این کاروانسرای تاریخی، یه عالمه جاذبه دیگه هم هست که میتونید ازشون دیدن کنید. بعضی از این جاذبه ها که مسافت کمی تا این کاروانسرا دارن عبارتنداز:
روستای شورلق: یه روستای باصفا با مردمی خونگرم که میتونید از گشت و گذار تو اون لذت ببرید. تو این روستا، میتونید یه سری به مسجد جامع و قلعه شورلق هم بزنید.
گنبدهای ثلاثه: سه تا گنبد آجری که از دوران سلجوقیان باقی مونده. اگه به معماری تاریخی علاقه دارید، دیدن این گنبدها رو از دست ندید.
آرامگاه خواجه احمد یسوی: یه آرامگاه با معماری زیبا که متعلق به یه عارف و شاعر معروف هست.
منطقه حفاظت شده سرخس: یه منطقه بکر و زیبا با تنوع زیستی بالا. اگه عاشق طبیعت هستید، حتما یه سری به این منطقه بزنید.
بازارچه سرخس: یه بازار سنتی که میتونید ازش سوغاتی‌های جذاب بخرید.
با سفرادوایز کاروانسراهای ایران رو بشناسید
کاروانسراها فقط یه محل استراحت برای مسافرها نبودن، بلکه یه مرکز فرهنگی و اجتماعی هم بودن. تو کاروانسراها، آدم‌ها از فرهنگ‌ها و زبان‌های مختلف با هم آشنا می‌شدن و تبادل نظر می‌کردن. امروزه، خیلی از کاروانسراهای ایران مرمت و بازسازی شدن و به عنوان یه جاذبه گردشگری مورد استفاده قرار می‌گیرن.
اگه به تاریخ و فرهنگ ایران علاقه دارید، حتما یه سر به این کاروانسراهای باحال بزنید. توی مطلب کاروانسراهای ایران میتونید با همه کاروانسراهایی که تو جغرافیای ایران امروزی ساخته شدن، آشنا بشید. امیدوارم که حتما به این جاذبه سر بزنید.
