حتماً برات پیش اومده که دلت بخواد با ماشین شخصی خودت یه سر به اون‌ور آب‌ها بزنی، نه؟ خب، برای اینکه این رویا به واقعیت تبدیل بشه، یه اصطلاحی هست که باید باهاش آشنا بشی: کاپوتاژ یا همون Cabotage. با کاپوتاژ کردن ماشین و داشتن یک سری شرایط خاص میتونی با ماشین شخصی خودت به کشورهای دیگه سفر کنی. اما کاپوتاژ چیه و چجوری انجام میشه و چقدر هزینه داره؟
فهرست مطالب
کاپوتاژ ماشین یعنی چی؟
کاپوتاژ یعنی گرفتن یه جور مجوز خروج موقت برای ماشین از کشور. فکر کن یه جور پاسپورت موقت برای ماشینت می‌گیری که اجازه داشته باشه چند وقت توی یه کشور دیگه بچرخه. این کارا همه‌اش زیر نظر اداره گمرک انجام میشه.
فرقی هم نمی‌کنه کجا میخوای بری، چه کاپوتاژ ماشین به عراق باشه، چه کاپوتاژ ماشین به ترکیه، چه کاپوتاژ ماشین به ارمنستان یا هر کشور دیگه‌ای، یه سری مدارک و مراحل ثابت داره که باید انجام بدی. جالبه بدونی کلمه “کاپوتاژ” از قدیم تو صنعت کشتیرانی استفاده می‌شده، به معنی رفتن کشتی از یه بندر به یه بندر دیگه تو یه کشور. حالا این اصطلاح برای حمل‌ونقل زمینی هم جا افتاده.
مدارک لازم برای کاپوتاژ ماشین
اگه دلت می‌خواد فرمون ماشینت رو بگیری و یه سفر خارجی توپ بری، اولین قدم اینه که برای ماشینت یه جور مجوز خروج موقت یا همون “کاپوتاژ” بگیری. این کار یه سری دوندگی اداری و جمع کردن مدارک داره که خب، لازمه‌ی این سفرهای خاصه. پس برای اینکه بتونی ماشینتو از مرز رد کنی و تو جاده‌های یه کشور دیگه گاز بدی، باید یه سری مدارک مهم رو آماده کنی و ببری اداره گمرک و کانون جهانگردی. اینم لیست مدارکی که لازم داری:
- برگ سبز خودرو: همون سند مالکیت سبز رنگ ماشینت.
- سند و فاکتور فروش خودرو: اگه سند کارخونه هم داری که چه بهتر، اونم بیار.
- کارت ماشین.
- اصل گواهینامه رانندگی معتبر ایرانی خودت: حواست باشه حداقل یک ماه و سه روز اعتبار داشته باشه (اگه میخوای گواهینامه بین‌المللی یک‌ساله بگیری). اگه دنبال گواهینامه بین‌المللی سه‌ساله هستی، گواهینامه‌ات باید حداقل سه سال اعتبار داشته باشه.
- بیمه‌نامه شخص ثالث ماشینت: همون بیمه‌ای که تو ایران گرفتی.
- اصل گذرنامه (پاسپورت) خودت: خیلی مهمه که حداقل شش ماه از تاریخ انقضاش مونده باشه. یه کپی از صفحه اولش هم لازمه.
- اگه قبلاً گواهینامه بین‌المللی داشتی و هنوز اعتبار داره، اونم همراهت بیار.
- چهار تا عکس 3×4: از همین عکس‌های پرسنلی که برای پاسپورت و اینا می‌گیرن.
- علاوه بر این مدارک، یادت نره که:
- خود ماشین رو هم باید ببری که کارشناس‌ها ببیننش.
- باید یه فرم درخواست کاپوتاژ رو پر کنی.
- هزینه‌های مربوطه رو هم طبق تعرفه‌ای که اعلام می‌کنن پرداخت کنی.
مراحل کاپوتاژ خودرو
اول از همه، گواهینامه بین‌المللی بگیر. اگه نداری یا تاریخش تموم شده، اول باید بری سراغ گرفتن یه گواهینامه بین‌المللی. یادت باشه هرکی قراره پشت فرمون بشینه تو اون کشور، باید گواهینامه بین‌المللی داشته باشه.
برگه خروج موقت رو بگیر (همون برگه کاپوتاژ اصلی). حالا باید با ماشینت بری اداره گمرک شهرتون و این برگه رو بگیری. ولی این برگه تنها کافی نیست، مراحل بعدی هم هست.
دفترچه بین‌المللی ماشین رو بگیر. تو این دفترچه همه اطلاعات ماشینت و خودت نوشته میشه و یه شماره سریال مخصوص داره. این دفترچه هم مثل گواهینامه بین‌المللی به هفت زبون زنده دنیا ترجمه شده و یه سال اعتبار داره. بعد از یه سال باید دوباره براش اقدام کنی.
پلاک بین‌المللی رو بگیر. بعد از اینکه برگه کاپوتاژ و بقیه مدارکت آماده شد، برو به یکی از نمایندگی‌های کانون جهانگردی و اتومبیل رانی. معمولاً تو هر شهری که گمرک داره، یه نمایندگی از این کانون هم هست. اونجا پلاک بین‌المللی رو بهت میدن.
CPD یا کارنه دو پاساژ یا همون دفتر عبور گمرکی (شاید لازم بشه). این بیشتر برای ماشین‌های سنگین باربریه و اگه با ماشین شخصی داری سفر می‌کنی، معمولاً نیازی نیست. البته داشتن کارنه دو پاساژ می‌تونه کارای گمرکی رو سریع‌تر کنه.
برای کاپوتاژ ماشین کجا برم؟
برای شروع فرآیند کاپوتاژ ماشین و گرفتن مجوز خروج موقت، اولین و مهم‌ترین جایی که باید بری، اداره گمرک شهر محل سکونتت هست. این نقطه شروع اصلی ماجراست؛ اونجا باید با همراه داشتن تمام مدارک لازم که قبلاً گفتیم و البته خودِ ماشینت حاضر بشی تا کارشناس‌ها بتونن خودرو رو بررسی کنن.
بعد از ارائه مدارک و انجام بازرسی‌ها، گمرک برگه اصلی خروج موقت یا همون پروانه کاپوتاژ رو برات صادر می‌کنه که این برگه، مجوز اولیه و ضروری برای ورود به مراحل بعدی محسوب میشه و بدون اون نمی‌تونی کار دیگه‌ای انجام بدی.
بعد از اینکه با موفقیت برگه کاپوتاژ رو از گمرک دریافت کردی، حالا نوبت مرحله دومه. باید به یکی از شعبه‌های کانون جهانگردی و اتومبیلرانی مراجعه کنی. در این مراکز هست که میتونی مدارک بین‌المللی لازم برای رانندگی در خارج از کشور، یعنی گواهینامه بین‌المللی، پلاک ترانزیت (بین‌المللی) و دفترچه مالکیت بین‌المللی خودرو رو بگیری. معمولاً در شهرهایی که اداره گمرک فعال دارن،
شعبه‌های کانون جهانگردی هم پیدا میشه. مثلاً در تهران، بعد از مراجعه به گمرک غرب (کیلومتر ۱۰ جاده قدیم کرج)، میتونی به یکی از شعب کانون در خیابان آزادی، فیاض‌بخش یا خرمشهر بری. پس یادت باشه، اول گمرک و بعد کانون جهانگردی؛ حتماً آدرس‌های دقیق این مراکز در شهر خودت رو از قبل پیدا کن.
هزینه‌های کاپوتاژ خودرو 1404
این هزینه‌ها ممکنه یه کم تغییر کرده باشه، پس بهتره قبلش یه زنگ به کانون جهانگردی و اتومبیل رانی بزنی و قیمت‌های دقیق رو بپرسی، ولی حدوداً اینطوریه:
| مدرک | هزینه (تومان) |
|---|---|
| ترجمه گواهینامه بین‌المللی (یک‌ساله) | 430,000 |
| ترجمه گواهینامه بین‌المللی (سه ساله) | 1,213,000 |
| هزینه برگ کاپوتاژ (برگ خروج موقت از گمرک) | 250,000 |
| دفترچه مالکیت بین‌المللی | 400,000 |
| پلاک ترانزیت خودرو | 1,300,000 |
| علامت CD و IR | 16,000 |
| تایید سوابق مدارک بین‌المللی | 50,000 |
| کارنه دو پاساژ ۵ برگی (اختیاری) | 1,070,000 |
یه چیز مهم دیگه هم هست! وقتی داری از مرز خارج می‌شی، باید حدود ۹۰ درصد مابه‌التفاوت قیمت بنزین ایران با کشور مقصد رو هم پرداخت کنی. این هزینه بستگی به حجم باک ماشینت داره.
شرایط مدل ماشین برای کاپوتاژ
خوشبختانه برای کاپوتاژ ماشین هیچ محدودیت مدلی وجود نداره! فقط یه نکته هست: اگه ماشینت بالای ۲۰ سال عمر داشته باشه، باید یه مجوز از سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بگیری. البته بعضی وقتا ممکنه بعضی کشورها برای یه مدت خاص، محدودیت‌هایی برای مدل ماشین بذارن که بهتره قبلش از کانون جهانگردی و اتومبیلرانی بپرسی. نکات خیلی مهم در مورد کاپوتاژ:
- برگه کاپوتاژ فقط یک سال اعتبار داره.
اگه اعتبارش داره تموم میشه (کمتر از یه ماه مونده)، باید تمدیدش کنی. - برگه کاپوتاژ خودش باطل نمی‌شه! اگه بعد از یه سال دیگه بهش نیاز نداری، حتماً برو گمرک و ابطالش کن، وگرنه جریمه می‌شی!
- اگه قبل از تموم شدن اعتبار کاپوتاژ خواستی ماشینتو بفروشی، اول کاپوتاژ رو باطل کن.
- وقتی پلاک ترانزیت رو نصب کردی، دیگه نمی‌تونی با اون پلاک تو ایران رانندگی کنی. پس بهتره موقع خروج از مرز نصبش کنی که جریمه نشی.
- استفاده از پلاک ترانزیت برای یه ماشین دیگه جرمه!
- اگه کاپوتاژ رو تمدید کنی، دیگه لازم نیست هزینه پلاک ترانزیت و برچسب IR رو دوباره بدی.
- اگه داری میری کشورهای همسایه مثل ترکیه، گرجستان یا آذربایجان، حتماً قوانین گمرکی و ترانزیتی اون کشورها رو چک کن. بعضی‌هاشون ممکنه اجازه ورود ماشین‌های قدیمی‌تر از یه سال خاص (مثلاً ۲۰۱۰) رو ندن.
- بعضی کشورها ممکنه گواهینامه بین‌المللی یک‌ساله یا سه‌ساله رو قبول نکنن. پس حتماً از سفارت، گمرک یا پلیس کشور مقصد در این مورد سوال کن.
- داشتن بیمه شخص ثالث برای ماشینت الزامیه.
- برای بعضی کشورها مثل ترکیه، باید بیمه مخصوص همون کشور رو هم بگیری.
- قبل از سفر، ماشینتو حسابی چک کن.
- قوانین رانندگی کشور مقصد رو کامل یاد بگیر.
- وضعیت جاده و آب و هوای اون کشور رو هم بررسی کن.
کاپوتاژ ماشین چقدر طول می‌کشه؟
اگه همه مدارکت کامل باشه، گرفتن برگه کاپوتاژ از گمرک حدود دو ساعت طول می‌کشه. گرفتن گواهینامه، پلاک و دفترچه بین‌المللی هم معمولاً کمتر از یک ساعت زمان می‌بره. برای اینکه یه سری از کارها رو آنلاین انجام بدی، میتونی به سایت واحد انفورماتیک ادارات گمرک به آدرس epl.irica.gov.ir مراجعه کنی. اونجا یه کد رهگیری بهت میدن که با اون میتونی ماشینتو برای بازرسی ببری گمرک.
برگه کاپوتاژ در واقع مجوز سفر بین‌المللی ماشینته. مهم‌ترین چیز هم مدارک کامل ماشینه. یادت نره قبل از هر کاری، شرایط و قوانین کشور مقصد رو خوب بررسی کنی تا یه سفر بی‌دردسر و خاطره‌انگیز داشته باشی! امیدوارم این توضیحات به کارت بیاد! سفرت بی‌خطر!
