کی میگه سفر در زمان غیر ممکنه! خیلی هم ممکنه! بستگی به قوه تخیل شما داره و علاقه‌تون. دوست دارید به چه زمانی سفر کنید؟ گذشته یا آینده؟ یا شهری در گذشته که در آینده زندگی میکرده! جالب شد نه؟ میخوام ببرمتون به شهر حریره کیش. شهری که در زمان خودش یکی از بزرگترین و مجهزترین و جلودارترین بنادر تجاری بوده! شهر حریره کیش یکجورایی جلوتر از زمان خودش بوده و حالا جز یادگاری های باستانی چیزی ازش نمونده. اما اگر طرفدار ماجراجویی به سبک سفرادوایز هستید، بیاید بریم و مهمون شهر حریره کیش باشیم.
فهرست مطالب
شهر حریره کیش کجاست؟
- ساعت بازدید شهر حریره: این مکان معمولاً در طول روز بازه و بهتره صبح زود یا عصر به اونجا برید تا از گرما دور بمونید.
- هزینه ورودی: ورود به این مکان رایگانه، اما بهتره قبل از رفتن از آخرین اطلاعات باخبر بشید.
- پوشش مناسب: به خاطر اینکه این مکان تاریخی در فضای باز قرار داره، لباس‌های راحت و مناسب رو فراموش نکنید.
- راهنما: اگر امکانش رو دارید، استخدام یک راهنمای محلی میتونه به شما کمک کنه تا بیشتر با تاریخ و فرهنگ این مکان آشنا بشید.
- مدت زمان برای بازدید: فکر میکنم حدودا 2 ساعت کافی باشه.
نحوه دسترسی به شهر حریره کیش
شهر حریره در شمال غربی جزیره کیش و نزدیک روستای باغو واقع شده. برای رسیدن به این مکان، می‌تونید از خودروهای شخصی یا تاکسی‌های محلی استفاده کنید. اگر از مرکز جزیره حرکت کنید، با حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه رانندگی به این شهر باستانی می‌رسید.
تابلوهای راهنما هم در مسیر وجود داره که شما رو به خوبی راهنمایی می‌کنه. همچنین، اگر از هتل‌های مرکز جزیره اقامت دارید، می‌توانید از خدمات ترانسفر هتل هم استفاده کنید. نزدیکترین جاذبه به شهر حریره کیش قلعه جنی و کشتی یونانی هست که هردو رو باید ببینید.
شهر باستانی حریره کیش از گذشته تا امروز
تاریخچه شهر حریره کیش به دوران ساسانیان برمی‌گرده و در زمان خودش یکی از مراکز مهم تجاری و فرهنگی بوده. این شهر به عنوان یک بندر بزرگ، محل تبادل کالاها و فرهنگ‌ها بوده و نشانه‌هایی از زندگی مردم در آن زمان رو می‌شه در آثار باقیمانده دید. با گذشت زمان و تغییرات سیاسی و اقتصادی، این شهر به تدریج متروکه شد، اما امروزه با کاوش‌ها و مرمت‌های انجام شده، دوباره به صحنه گردشگری بازگشته. آثار کشف شده در این منطقه شامل سفال‌ها، سکه‌ها و ابزارهای مختلف است که نشان‌دهنده‌ی زندگی روزمره مردم آن زمان هستند.
شهر حریره در قرن سوم هجری شمسی، یعنی حدوداً ۱۲۰۰ سال پیش هم همچنان به عنوان یک بندر مهم در جزیره کیش مورد استفاده بوده. اینجا به خاطر موقعیت جغرافیایی‌اش، یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری در خلیج فارس بوده و تجار زیادی از این شهر عبور می‌کردند. شهر حریره به عنوان یک پل ارتباطی بین ایران و کشورهای دیگر، به ویژه هند و عربستان، عمل می‌کرد و کالاهای مختلفی مثل ادویه، ابریشم و مروارید از اینجا به نقاط مختلف دنیا صادر می‌شد.
شهر حریره نه تنها یک مرکز تجاری، بلکه یک شهر پر از زندگی و فرهنگ بوده. در این شهر، مردم به کارهایی مثل بافندگی، سفالگری و کشاورزی مشغول بودند. آثار باقیمانده از این دوران، نشون‌دهنده زندگی روزمره مردم، جشن‌ها و مراسم‌های مختلفی هست که در این شهر برگزار می‌شده. همچنین، سیستم‌های آب‌رسانی و فاضلابی که در این شهر وجود داشته، نشون‌دهنده پیشرفت‌های مهندسی و توجه به بهداشت و سلامت مردم زمان خودش بوده.
اما مثل هر داستان خوبی، داستان حریره هم فراز و نشیب‌هایی داره. با گذشت زمان و تغییرات سیاسی و اقتصادی، این شهر به تدریج متروکه شد. یکی از دلایل اصلی این افول، تغییر مسیر تجارت دریایی و به وجود آمدن بنادر جدیدتر بود. کم‌کم، حریره از رونق افتاد و مردم به تدریج این شهر رو ترک کردند. با گذشت زمان، این مکان به فراموشی سپرده شد و آثارش زیر خاک مدفون شد.
اما خوشبختانه، در دهه‌های اخیر، باستان‌شناسان و پژوهشگران به کاوش در این منطقه پرداختند و آثار باقیمانده از این شهر باستانی رو کشف کردند. این کشف‌ها شامل دیوارهای سنگی، خانه‌ها، حمام‌ها و انبارها بود که همه نشان‌دهنده‌ی شکوه و عظمت حریره در زمان خودش بود. مرمت و بازسازی این آثار، باعث شد که دوباره حریره به صحنه گردشگری برگرده و مردم بتونند از نزدیک با تاریخ و فرهنگ غنی این منطقه آشنا بشن.
معماری شهر حریره در کیش
معماری شهر حریره واقعاً جالبه. یکی از ویژگی‌های بارز این شهر، استفاده از مصالح بومی و سازگار با شرایط آب و هوایی منطقه‌ست. خانه‌ها و بناهای این شهر با استفاده از سنگ‌های مرجانی و گچ ساخته شده‌اند. این مواد به خوبی در برابر رطوبت و گرمای شدید جزیره مقاومت می‌کنن. وقتی به دقت به دیوارها و سازه‌ها نگاه می‌کنید، متوجه جزئیات زیبای اونا میشید.
یکی از نکات جالب در معماری شهر حریره در کیش، طراحی هوشمندانه فضاهاست. با توجه به اینکه این شهر در یک منطقه گرم و مرطوب واقع شده، معمارا با ذکاوت، فضاهای باز و سایه‌دار رو طراحی کردن تا ساکنین بتونن از گرما در امان باشن. حیاط‌های مرکزی و باغ‌ها هم به زیبایی این فضاها افزوده و حس آرامش رو منتقل می‌کنه.
در شهر حریره، شما می‌تونید آثار تاریخی مختلفی رو ببینید. از خانه‌های قدیمی و بازارهای سنتی گرفته تا مساجد و آب‌انبارها که هر کدوم داستان خاص خودشون رو دارن. یکی از بناهای معروف این شهر، مسجد حریره است که با معماری زیبا و طراحی منحصر به فردش، توجه هر بازدیدکننده‌ای رو جلب می‌کنه.
بندرگاه شهر حریره
آثار اسکله و لنگرگاه شهر حریره رو می‌تونید نزدیک ساحل ببینید. اینجا یه ساختار نیم‌دایره‌ای داره و با چند تا راهرو، دهانه سنگی و پلکان به دریا می‌رسه. کانال‌های ورودی و خروجی هم هنوز سرپاست. اما چون از سنگ‌های آهکی و مرجانی استفاده شده، ساختمان‌های این لنگرگاه کم‌کم داره دچار فرسایش می‌شه.
قصر حریره
در کنار بندرگاه، بنایی هست که مردم محلی بهش می‌گن قصر. نوشته‌های وصاف هم میگه که در کیش قصر مرتفعی به نام قصر ملک جمشید وجود داشته. او گفته که:
“قصر ایوان ملک جمشید در جزیره کیش با دوری راه، از ناب‌اند (یکی از شهرهای تابع سیراف) پایدار است و به شیوه ایوان ناب‌اند ساخته شده… بنی قیصر بنایی رفیع بساختند و آن را آفریدو نامیدند.”
مسجد حریره
وجود مسجد در شهر حریره نشون‌دهنده‌ی حضور مسلمان‌هاست. مسجد حریره با مساحت دو هزار متر مربع در قلب این شهر قرار داره. این مسجد معماری سلجوقی داره و در دوره‌های بعدی مرمت و بازسازی شده. شبستان، چهار محراب، مناره بلند با پلان دایره‌ای و آب‌انبار از اجزای اون هستن. مسجد حریره علاوه بر اینکه محل عبادت بوده، جایی برای تجمع و اسکان تجار هم به حساب می‌اومده.
خانه اعیانی حریره کیش
خانه اعیانی یکی از بخش‌های حریره هست که در پی کاوش‌های باستان‌شناسی پیدا شده. این عمارت در ۳۰۰ متری جنوب مجموعه ساحلی و در میانه راه دسترسی به ساحل صخره‌ای شمال محوطه قرار داره. این خونه یادآور خانه‌های قدیمی در شهرهای یزد، کاشان و اصفهان هست که چند خانواده با هم زندگی می‌کردن. همچنین یکی از نمونه‌های مسکن جمعی در حاشیه خلیج فارس به حساب میاد.
عمارت اعیانی حریره شامل ورودی، شاه‌نشین، یک خانه بزرگ شمالی و یک خونه کوچک در جنوبشه. از این عمارت تعداد زیادی اشیای سفالی و تزئینات دیوارها از جمله گچ‌بری و کاشی لعاب‌دار مربوط به قرن‌های سیزده و چهارده میلادی به دست اومده. کاشی‌های ستاره‌دار هم شبیه نمونه‌های موجود در تخت سلیمان و سلطانیه هستن. این کاشی‌های وارداتی نشون می‌ده که این خونه متعلق به یکی از ثروتمندان این شهر بوده.
حمام شهر حریره
حمام شهر با وسعت ۵۰۰ متر مربع در شمال غربی خانه اعیانی قرار داره. این حمام سه دوره ساخت، گسترش و مرمت داشته و در دو دوره ایلخانی و تیموری ساخته شده. این حمام شامل حصار، صحن‌های متعدد، بخش خدمات، انبار و اتاق کارگر در قسمت شمالی، سربینه، گرمخانه، تون و دو خزینه کوچک و بزرگ هم در جنوب گرمخانه ست.
با توجه به ظرفیت محدود حمام و دیوار بیرونی که تا مجموعه عمارت اعیانی ادامه داره، به نظر می‌رسه این حمام خصوصی و متعلق به صاحب مجموعه اعیانی بوده. حمام حریره همچنین یکی از قدیمی‌ترین حمام‌های ایرانی شناخته می‌شه.
بخش کارگاهی و صنعتی
بخش‌های کارگاهی و صنعتی حریره در کنار ساحل قرار دارن. یکی از کارگاه‌ها اتاق‌هایی با کف شیاردار داره که محل گرفتن شیره خرما بوده. شیره با عبور از شیارهای موجود در کف در مخزن گوشه اتاق جمع‌آوری می‌شده.
برای انتقال کوزه‌های شیره خرما، حفره‌هایی در ساحل ایجاد کرده بودن تا بتونن به راحتی اون‌ها رو به داخل کشتی‌ها ببرن. یکی از این حفره‌ها پله‌های مثبت و منفی داره که حمل بار رو آسون‌تر می‌کرد. وجود این حفره‌ها که در طول سه کیلومتری ساحل پراکنده‌اند، نشون‌دهنده‌ی حجم بالای تجارت شهر حریره هست.
کارگاه‌های تولید شیشه هم بخش دیگه‌ای از شهر حریره هستن که از طریق کاوش‌های باستان‌شناسی کشف شدن. این مجموعه دارای فضایی هست که در اون کوره‌های شیشه‌گری دیده می‌شه و نشون‌دهنده‌ی تولید بالای شیشه‌ست. احتمالاً این کارگاه‌ها در قسمت‌های دیگه شهر هم وجود داشته باشن.
با توجه به وجود کارگاه‌ها و بر اساس نتایج جدید، ساکنان این شهر در دوره ایلخانی علاوه بر صید ماهی، تجارت مروارید و سایر مصنوعات به تولید و صادرات هم پرداخته بودن؛ چون حجم تولیدات کارگاه‌ها بیشتر از حد مصرف ساکنان حریره بوده.
تاسیسات آبی شهر حریره کیش
در بخش شرقی شهر حریره، مجموعه‌ای بزرگ از آب‌انبارها در دل صخره دیده می‌شه. این مجموعه علاوه بر پای آب و راه پله، به صورت زنجیره چاه‌هایی چون قنات هستن و به همین دلیل قنات-آب‌انبار نامیده می‌شن. این قنات-آب‌انبارها طوری ساخته شدن که چند نفر به‌راحتی می‌تونن در اون راه برن.
آثار باستانی حریره
سراسر محوطه حریره پر از قطعات سفال‌های مختلفه که رایج‌ترینشون سفال‌های سلادن با نقوش اژدها، ماهی و گل‌های تزئینی هست. همچنین سفال اسگرافیاتو و ظروف لعاب‌دار با نقوش سیاه آبی بر زمینه نخودی هم در اینجا پیدا شده.
ظروف چینی این شهر مربوط به قرن‌های هشت و نه هجری قمری هستن. علاوه بر این، اشیای دیگه‌ای مثل کاشی‌های زرین فام و سکه‌ها هم از این محوطه به دست اومده.
بهترین زمان سفر و بازدید از شهر حریره کیش
بهترین زمان برای بازدید از شهر حریره، فصل‌های بهار و پاییز هست. در این زمان‌ها، هوای جزیره کیش معتدل و دلپذیره و شما می‌تونید با آرامش بیشتری از گشت و گذار در این مکان تاریخی لذت ببرید. تابستان‌ها ممکنه هوا خیلی گرم بشه و این موضوع میتونه تجربه شما رو تحت تأثیر قرار بده. همچنین پیشنهاد میکنم که یا صبح زود برای بازدید شهر حریره برید یا دم غروب. که هم هوا خنک تر باشه و هم این که بتونید عکس های قشنگی به ثبت برسونید.
جاذبه‌های گردشگری اطراف شهر حریره
وقتی به شهر حریره کیش سر زدید، حتماً باید سری به جاذبه‌های نزدیکش هم بزنید. یکی از این مکان‌ها ساحل مرجانی کیش هست که با آب‌های زلال و شفافش، جای فوق‌العاده‌ای برای شنا و تفریح به حساب میاد. می‌تونید در اینجا از زیبایی‌های زیر آب لذت ببرید و حتی با غواصی به دنیای رنگارنگ مرجان‌ها سر بزنید.
بعدش می‌تونید به کشتی یونانی برید که یکی از نمادهای کیش به حساب میاد. این کشتی که در ساحل غرق شده، داستان‌های جالبی از گذشته‌اش داره و عکس‌برداری ازش هم خیلی جذابه. وقتی در کنار این کشتی ایستادید، حس و حال دریانوردی قدیمی رو احساس می‌کنید. از طرفی، پارک دلفین‌ها هم نزدیک حریره هست. اینجا می‌تونید دلفین‌ها رو از نزدیک ببینید و حتی باهاشون شنا کنید! این تجربه قطعاً یکی از لحظات به‌یادماندنی سفر شما خواهد بود.
و در نهایت، بازارهای محلی کیش هم فرصت خوبی برای خرید سوغاتی و صنایع دستی دارن. می‌تونید از بازارهای سنتی و مدرن دیدن کنید و بهترین یادگاری‌ها رو برای خودتون و عزیزانتون تهیه کنید. اینجا هم می‌تونید از خوراکی‌های خوشمزه و محلی لذت ببرید و تجربه‌ای متفاوت از فرهنگ جزیره داشته باشید. پس حتماً وقت بذارید و از این جاذبه‌ها هم دیدن کنید! سفر به کیش میتونه یکی از زیباترین سفرهای زندگیتون باشه. پس برای برنامه ریزی وسواس بیشتری به خرج بدید.
