تبریز، شهر شعر و ادب که تا به حال بیش از 5 بار به آن سفر کرده ام. اگر مثل من به جاذبه های تاریخی علاقه داشته باشید، حتما ارگ علیشاه تبریز نظر شما را نیز جلب خواهد کرد. ارگ علیشاه یا باقی مانده مسجد جامع علیشاه تبریز و یکی از جاذبه های دیدنی تبریز است که نظر شما را به خود جلب خواهد کرد. شک ندارم که در عظمت و ابهت باقی مانده ایوان جنوبی مسجد، انگشت به دهان خواهید شد.
ارگ علیشاه یکی از مناطق دیدنی تبریز است که بازدید از آن هوایی از چند نسل تاریخ را با خود دارد. طلوعِ این بنای ماندگار از زمان ایلخانان بوده تا به امروز که بخش هایی از آن به یادگار مانده. در ادامه با سفرادوایز همراه باشید تا بیشتر با ارگ علیشاه تبریز آشنا شوید.
آدرس ارگ علیشاه تبریز کجاست؟
- آدرس ارگ علیشاه تبریز: تبریز، ضلع جنوبی خیابان امام خمینی، خیابان ارگ
- هزینه ورودی ارگ علیشاه: رایگان
- ساعات بازدید: 9 صبح تا 17 عصر
- روزهای بازدید: شنبه تا جمعه
- زمان موردنیاز برای بازدید: حدود یک ساعت
راهنمای دسترسی به ارگ علیشاه با ماشین شخصی
ارگ علیشاه یکی از جاذبه‌های گردشگری مهم شهر تبریز است که هر ساله گردشگران زیادی از آن بازدید می‌کنند. برای دسترسی به این بنا می‌توانید از وسایل نقلیه شخصی یا عمومی استفاده کنید.
- با ماشین شخصی
برای رسیدن به ارگ علیشاه با ماشین شخصی، باید راه خود را به سمت میدان ساعت و خیابان امام پیدا کنید. ارگ علیشاه در خیابان امام قرار دارد و می‌توانید از کوچه‌های اطراف آن برای پارک خودروی خود استفاده کنید.
- با وسایل نقلیه عمومی
اتوبوس‌های بی آرتی (تندرو) وسیله‌ای مناسب و راحت برای رسیدن به ارگ هستند. شما می‌توانید در ایستگاه بی آر تی شریعتی یا در ایستگاه بی آر تی میدان ساعت پیاده شوید و با اندکی پیاده روی خود را به سازه ارگ برسانید. علاوه بر آن، خطوط فرعی اتوبوسرانی نیز در خیابان طالقانی واقع در سمت راست ارگ ایستگاه دارد.
- با مترو
ایستگاه شهید محققی متروی خط یک تبریز نیز نزدیک ترین ایستگاه به این جاذبه تاریخی است که با چند دقیقه پیاده روی شما را به ارگ می‌رساند.
ارگ علیشاه تبریز، آروزیی که براورده نشد!
آدرس ارگ علیشاه در استان آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان امام قرار دارد. بازدید از این جاذبه تاریخی رایگان است. قدمت ارگ علیشاه تبریز به قرن هشت باز میگردد که ساخت آن به عنوان مسجد آغاز شد. اما سرنوشت آن دستخوش تغییرات سیاسی و اجتماعی جامعه و همچنین حوادث طبیعی شد.
ارگ علیشاه تبریز بنا بود تا 4 گز بزرگتر از کاخ کسرا در تیسفون عراق ساخته شود، اما همین موضوع نقطه ضعفی برای این بنا شد و زمینه تخریب و آسیب پذیری آن در آینده را فراهم کرد.
تا جایی که امروزه تنها و تنها دیواری از مسجدی که هرگز ساخته نشد، باقی مانده است. با این حال این دیوار هرگز فراموش نشد و به عنوان بلندترین یا شاید قدیمی ترین دیوار تاریخی ایران شناخته می شود. ارگ علیشاه یا ارگ تبریز با 700 سال قدمت از دور پیش از آنکه به آن برسید با نمایی زیبا قابل مشاهده است.
نمایی که وقتی تاریخچه آن را بخوانید به مقاومت و استحکام آن مفتخر می شوید. این بنا، شاهد زمین لرزه ها و جنگ های زیادی بود، اما تا به امروز هنوز پابرجاست گرچه از چندین ترک بزرگ و کوچک بر پیکر خود رنج می برد.
شک نکنید دیدن این مکان زیبا به عنوان تنها بنای مرتفع تاریخی شهر تبریز حس خوبی را به شما هدیه می دهد. ارگ علیشاه تبریز اثری ماندگار برای ایرانیان بوده و هست. دانستن گذشته پر فراز و نشیبش شما را به وجد می آورد.
تاریخچه ارگ علیشاه تبریز و سرگذشت آن
تاج الدین علیشاه گیلانی در سال های 716 تا 724 این بنا را ساخت. طبق نوشته های به جامانده از مورخان آن دوره، قسمت جنوبی این مسجد طاق بزرگی داشته است. تاج الدین دستور داده بود تا معماران به کاخ کسری بروند و طول طاق اصلی را اندازه گیری کنند. او دستور داده بود تا این بنا ۴ گز (هر گز معادل ۱۰۴ سانتی‌متر ) از آن بزرگتر ساخته شود.
شاید همین بلندپروازی دلیلی شد تا این طاق به دلایلی چون نِشَست و تعجیل مداوم در ساخت آن، فروریخت و این تازه شروعی بود برای تخریب ارگ علیشاه تبریز.
البته که مرگ علیشاه نیز در توقف ساخت این بنا بی تاثیر نبود. ارگ علیشاه در زمان های متفاوت، کابردهای متفاوت داشت. در دوران ایلخانان این بنا مسجدی ناتمام بود که در زمان ساخت، فروریخت و مرگ علیشاه فرایند ساخت آن را به تعویق انداخت.
ارگ تبریز در دوره قاجار
در عصر حکومت قاجار، وقتی ایران درگیر جنگ با روسیه و انگلیس شد، این محوطه همچون منطقه ای نظامی مورد استفاده قرار می گرفت. در زمان همین جنگ و ویرانی ها بود که ارگ علیشاه، ارگی نظامی شد. در محوطه این ارگ به دستور عباس میرزا سرباز خانه، کارخانه توپ ریزی و ریخته گری ساخته شد.
ارگ نظامی تبریز به عنوان محل مهمات نظامی و انبار غلات تا انتهای حکومت قاجار مورد استفاده قرار گرفت و حصاری به دور آن کشیدند تا عمومیت نداشته باشد.
در زمان مشروطه در محوطه این ارگ یکی از اولین مدارس سبک مدرن ایران به اسم نجات ساخته شد. همچنین در زمان قیام مردم تبریز، این بنا تبدیل به سنگری برای مشروطه خواهان شد. سنگری که باعث تقویت سپاهیان باقرخان و ستارخان شد تا در برابر شلیک توپخانه محمدعلی شاه قاجار از خود محافظت کنند.
هنوز هم جای آن گلوله های توپ روی دیوار های ارگ قابل دیدن است که یادآور مبارزه ی آزادی خواهان با حکومت استبدادی است.
ارگ تبریز همچنان حتی پس از مشروطه نیز مکانی مستدام و پابرجا برای مدافعان بود تا به مبارزه با تهاجم ارتش روس بپردازند. چه بسا مدافعان توپی را درست در بالای ارگ برای دفاع از خود قرار دادند. دیوار ارگ با سقوط تبریز در سال 1290 به توب بسته شد.
این بنا با تمام تاریخی که پشت دیوارهایش محفوظ است، سرانجام در تاریخ 15 دی سال 1310 در زمان سلطنت حکومت پهلوی به عنوان یکی از آثار ملی ایران با شماره ی 170 به ثبت رسید. در این دوره بیشتر سازه هایی که در زمان قاجار در محوطه این بنا ساخته شده بود، برای ایجاد فضای سبز تخریب شد. پس از تخریب، پارک باغ ملت را در بخش جنوبی این بنا ساختند.
ارگ علیشاه و جاذبه های گردشگری تبریز
امروزه از آن شکوه و عظمت با آن تاریخِ دور و ارزشمند تنها دیواری باقی مانده که آن را ارگ علیشاه یا ارگ تبریز می خوانند. اگر زلزله ها و تخریب ها و جنگ ها و زیاده خواهی ها نبود، احتمالا در آن حوالی چیزی بیشتر از یک دیوار برای دیدن و خاطره سازی بود.
اما همین دیوار با تمام از دست دادن ها و سپرِ گلوله ها بودن، تاریخی را با خود دارد که با هربار دیدار خستگی اش را حس می کنید. این دیوار شکوه بی نظیر تاریخی است که دیدنش خالی از لطف نیست. هر ساعتی از روز می توانید از این ارگ دیدن کنید.
این مکان لوکیشن مناسبی برای عکاسی است. نورپردازی های خاصی دارد و با آسمانی که دارد جلوه خوبی به عکس های شما می دهد. بازدید از ارگ تبریز رایگان است و پیشنهاد می کنم در سفر به تبریز حتما سری به آن بزنید و خاطراتتان را با ما به اشتراک بگذارید. اگر به تبریز سفر کردید، بازدید از دیگر جاذبه های دیدنی تبریز مثل مقبره الشعرا تبریز را فراموش نکنید.
